เมล็ดแฟลกซ์ (flaxseed) เป็นเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงและมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย
เมล็ดแฟลกซ์มีจำหน่ายทั้งแบบทั้งเมล็ดและแบบบด คุณสามารถเพิ่มเมล็ดแฟลกซ์ลงในอาหารต่างๆ ได้หลากหลาย รวมทั้งบนโยเกิร์ตหรือข้าวโอ๊ต นอกจากนี้ น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ ซึ่งทำโดยการกดเมล็ด มักจะถูกใส่ในน้ำสลัดและซอสต่างๆอีกด้วย
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการศึกษาจำนวนมากที่ประเมินผลของเมล็ดแฟลกซ์ในรูปแบบต่างๆต่อโรคเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การวิจัยเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเมล็ดแฟลกซ์กับมะเร็งเต้านมได้ให้ผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจ ทำให้หลายคนสงสัยว่าประโยชน์ต่อสุขภาพของเมล็ดแฟลกซ์นั้นดีจริงหรือไม่
บทความนี้จะเล่าถึงคุณสมบัติในการต้านมะเร็งของเมล็ดแฟลกซ์เพื่อพิจารณาว่าสามารถช่วยป้องกันโรคมะเร็งเต้านมได้หรือไม่
เมล็ดเเฟลกซ์มี phytoestrogens ที่เรียกว่า lignans
เมล็ดแฟลกซ์มีลิกแนน (lignans) สูง ซึ่งเป็นสารที่พบได้ปกติตามธรรมชาติในแหล่งอาหารที่หลากหลาย รวมถึงเมล็ดพืช
ลิกเเนนถือเป็นไฟโตเอสโตรเจน (phytoestrogens) ซึ่งหมายความว่าพวกมันเลียนแบบผลกระทบของเอสโตรเจนในร่างกาย แต่จะมีผลที่อ่อนแอกว่าเอสโตรเจนอย่างมาก
ไฟโตเอสโตรเจนอาจเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการป้องกันโรคมะเร็งเต้านม เนื่องจากการศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าสามารถช่วยชะลอการเติบโตของเซลล์มะเร็ง เพราะสารนี้สามารถป้องกันการสังเคราะห์ฮอร์โมนเอสโตรเจนและเมแทบอลิซึมได้
จากการศึกษาหนึ่งในกว่า 400 คน การบริโภคลิกแนนที่เพิ่มขึ้นสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่ลดลงของมะเร็งเต้านม
การศึกษาอื่นในปี 2555 มีการค้นพบที่คล้ายกัน โดยรายงานว่าผู้หญิงที่บริโภคลิกแนนในปริมาณสูงสุดมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมต่ำกว่า 40–50% เมื่อเทียบกับผู้ที่บริโภคในปริมาณที่น้อยที่สุด
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าสารอาหารลิกแนนในเมล็ดแฟลกซ์จะช่วยในการป้องกันมะเร็งได้หรือไม่นั้นยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ เนื่องจากการศึกษาอื่นๆได้ให้ผลลัพธ์ที่หลากหลาย ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบของอาหารที่อุดมด้วยลิกแนน เช่น เมล็ดแฟลกซ์ ต่อการพัฒนาของมะเร็ง เเละทางที่ดี ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนบริโภคเมล็ดแฟลกซ์หากคุณมีโรคมะเร็งเต้านม เพราะในปัจจุบัน มีหลักฐานว่าสารไฟโตเอสโตรเจนอาจมีปฏิกิริยากับยาต้านมะเร็ง
เมล็ดเเฟลกซ์อุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า 3
น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์และเมล็ดแฟลกซ์อุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า 3 ซึ่งเป็นไขมันที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมายหลายรายการ
แม้ว่ากรดไขมันโอเมก้า 3 อาจเป็นที่รู้จักมากที่สุดในเรื่องของผลกระทบต่อสุขภาพหัวใจ แต่งานวิจัยบางชิ้นก็ชี้ให้เห็นว่าพวกมันสามารถช่วยป้องกันภาวะอื่นๆ เช่น มะเร็งได้เช่นกัน
อันที่จริง การศึกษาหนึ่งระบุว่ากรดไขมันโอเมก้า 3 สามารถปรับปรุงประสิทธิภาพของยาเคมีบำบัดบางชนิดได้ และอาจช่วยฆ่าเซลล์มะเร็งเต้านมได้โดยการปิดกั้นเส้นทางเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการเติบโตของเซลล์มะเร็ง
ในทางเดียวกัน การศึกษาหนึ่งยังรายงานว่าการบริโภคกรดไขมันโอเมก้า 3 ที่เพิ่มขึ้นจากอาหารหรืออาหารเสริม อาจสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่ลดลง 31-50% ของมะเร็งเต้านมในสตรีสูงอายุ บวกกับลดความเสี่ยงของการกลับมาเป็นซ้ำอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม อาหารเสริมโอเมก้า 3 อาจมีปฏิกิริยากับยาเคมีบำบัดบางประเภทและยาอื่นๆ ที่ผู้ป่วยมะเร็งมักใช้ เช่น blood thinners เเละ glucocorticoids ดังนั้นควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ก่อนบริโภค
เเต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การศึกษาจำนวนมากมักมุ่งเน้นไปที่ผลกระทบของกรด docosahexaenoic (DHA) และกรด eicosapentaenoic (EPA) ในขณะที่เมล็ดแฟลกซ์มีกรด alpha-linolenic (ALA) ซึ่งเป็นกรดไขมันโอเมก้า 3 ชนิดหนึ่งที่พบในอาหารจากพืช ซึ่งร่างกายจะแปลง ALA เป็น DHA และ EPA ในปริมาณจำกัดเท่านั้น
ด้วยเหตุผลนี้ จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อทำความเข้าใจว่ากรดไขมันโอเมก้า 3 ที่พบในเมล็ดแฟลกซ์และน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์มีผลต่อมะเร็งเต้านมโดยเฉพาะอย่างไร
เมล็ดเเฟลกซ์คือเเหล่งไฟเบอร์ชั้นดี
เมล็ดแฟลกซ์เต็มไปด้วยไฟเบอร์ โดยบรรจุประมาณ 2.5 กรัมในหนึ่งช้อนโต๊ะ (9 กรัม)
งานวิจัยบางชิ้นแนะนำว่าการเพิ่มไฟเบอร์ในอาหารของคุณสามารถป้องกันสภาวะต่างๆ ได้ รวมถึงมะเร็งเต้านม
จากการทบทวนผลการศึกษาขนาดใหญ่ 20 ชิ้น การบริโภคใยอาหารที่สูงขึ้นมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่ลดลง 8% ในการเป็นมะเร็งเต้านมในสตรีวัยก่อนหมดประจำเดือนและวัยหมดประจำเดือน เเละการทบทวนการศึกษาอีก 24 ชิ้นแสดงให้เห็นว่าการบริโภคเส้นใยที่เพิ่มขึ้นทุกๆ 10 กรัมในแต่ละวันมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่ลดลง 4% ของมะเร็งเต้านม
ยิ่งไปกว่านั้น การวิเคราะห์ผลการศึกษา 7 ชิ้นรายงานว่าการบริโภคใยอาหารที่สูงขึ้นอาจช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมได้อย่างมีนัยสำคัญ
อย่างไรก็ตาม โปรดจำไว้ว่าน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ไม่มีเส้นใย ดังนั้นจึงอาจไม่ได้ให้ประโยชน์ที่เกี่ยวข้องกับเส้นใยเหมือนกับเมล็ดแฟลกซ์แบบบดหรือเเบบเต็มเมล็ด
เมล็ดเเฟลกซ์มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง
เช่นเดียวกับถั่วและเมล็ดพืชอื่นๆ เมล็ดแฟลกซ์เป็นแหล่งของสารต้านอนุมูลอิสระที่ดี รวมถึงสารประกอบเฉพาะ เช่น secoisolariciresinol diglucoside, p-coumaric acid และ ferulic acid
ซึ่งสารต้านอนุมูลอิสระสามารถช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระที่เป็นอันตราย ลดการอักเสบ และป้องกันความเสียหายของเซลล์ของคุณจากปฏิกิริยา oxidation นอกจากนี้ การวิจัยยังแสดงให้เห็นว่าสารต้านอนุมูลอิสระสามารถป้องกันโรคเรื้อรังและมะเร็งได้
การทบทวนอีกหนึ่งเล่มรายงานว่าสารต้านอนุมูลอิสระอาจมีบทบาทสำคัญในการป้องกันมะเร็งเต้านมและอาจช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของการรักษาบางอย่างที่มักใช้ในการรักษามะเร็งเต้านมได้อีกด้วย
ในทางกลับกัน การทบทวนอื่นสรุปว่าอาหารเสริมที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant supplements) ไม่มีผลต่อการป้องกันมะเร็งเต้านม เเต่ยังไม่เป็นที่เเน่นอนว่าผลลัพธ์เหล่านี้เหมือนกับสารต้านอนุมูลอิสระที่ได้จากแหล่งอาหารด้วยหรือไม่
ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องมีการศึกษาที่มีคุณภาพสูงขึ้นเพื่อทำความเข้าใจว่าสารต้านอนุมูลอิสระที่พบในเมล็ดแฟลกซ์โดยเฉพาะมีผลต่อมะเร็งเต้านมอย่างไร
เมล็ดแฟลกซ์สามารถช่วยป้องกันมะเร็งเต้านมได้หรือไม่?
การศึกษาเก่าหลายชิ้นพบว่าการบริโภคเมล็ดแฟลกซ์อาจสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม ซึ่งความสัมพันธ์ดังกล่าวอาจเกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน รวมถึงเส้นใยของเมล็ดแฟลกซ์ ลิกแนน สารต้านอนุมูลอิสระ หรือปริมาณกรดไขมันโอเมก้า-3ที่พบในเมล็ดแฟลกซ์
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าส่วนประกอบแต่ละอย่างของเมล็ดแฟลกซ์จะมีประโยชน์ แต่การบริโภคแฟลกซ์ซีดนั้นไม่ใช่วิธีการป้องกันมะเร็งเต้านมอย่างสิ้นเชิงหรืออย่างรวดเร็ว
ปัจจัยหลายประการสามารถนำไปสู่การพัฒนามะเร็งเต้านม รวมทั้งอายุ พันธุกรรม ประวัติทางการแพทย์ วิถีชีวิต และอาหารโดยรวม
ดังนั้น เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด เราเเนะนำให้คุณผสมเมล็ดแฟลกซ์และน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ในอาหาร นอกจากนี้คุณควรทานอาหารให้ครบถ้วนเเละสมบูรณ์ด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์เพื่อสุขภาพโดยรวมของคุณ